Sınav Kaygısıyla Başa Çıkmak: Kendi Hikayelerim

Sınav Kaygısıyla Başa Çıkmak: Kendi Hikayelerim

Merhaba ben Bengisu. 2024 YKS’de eşit ağırlık alanında 357. oldum ve şu an Tuyun Akademi’de mentörlük yapıyorum. Bugün size öğrencilerin en çok karşılaştığı problemlerden biri olan sınav kaygısından ve benim sınav kaygımı nasıl yönettiğimden bahsedeceğim.

Sınav Kaygısı Nedir ve Neden Oluşur?

Sınav kaygısı, bir sınav öncesinde ya da sınav esnasında yaşanan yoğun stres ve endişe hissidir. Bu kaygı, bazı öğrenciler için motive edici olabilirken, bazıları için başa çıkması zor bir duruma dönüşebilir. Aşağıdaki maddeler kaygının öne çıkan nedenleri arasında sayılabilir.

·      Mükemmeliyetçilik

·      Başkalarının beklentileri

·      Öğrenme yöntemi

·      Zaman yönetimi eksikliği

·      Kötü sınav geçmişi

·      Başarısızlık korkusu

Sınav Kaygısının Fiziksel ve Zihinsel Belirtileri

Sınav kaygısının fiziksel ve zihinsel belirtileri vardır. Mide bulantısı, nefes darlığı, terleme, titreme fiziksel belirtilerdir. Konsantrasyon bozukluğu, unutkanlık, negatif düşünceler ise zihinsel belirtilere örnek verilebilir.

Kaygının Öğrenme Performansı Üzerindeki Etkileri

Kaygı seviyesinin yüksek olması, bellek ve odaklanma yetisini olumsuz etkileyebilir. Çok fazla Kaygı seviyesinin yüksek olması, bellek ve odaklanma yetisin kaygı, bilgiye erişimi zorlaştırabilir ve aslında hepimizin aşina olduğu “bildiğim her şeyi unuttum” hissi bu yüzdendir. Ancak, kontrollü kaygı bazen motive edici olabilir ve çalışma disiplinini arttırabilir. Yani bir bakıma şöyle de diyebiliriz “yönetilemeyen kaygı zarar verir.”

Bu kişiden kişiye değişen bir durum. Bu yüzden sınav sürecimizde kendimizi başkalarıyla karşılaştırmamak da önemli bir faktör.

Sınav Kaygısı ile Nasıl Mücadele Ettim?

Hemen anlatıyorum. Tabii ki bu düzenli azalan bir süreç değil. Özellikle benim sınav kaygımın olduğu zamanlar şubat-mart aylarıydı. Yani MSÜ zamanları. MSÜ öncesi sınava hazır değilim hissi ve MSÜ sonrasında sınava karşı bir bıkkınlık/yorgunluk hissi yaşadım. Bunlar aslında tamamen normaldi. Çünkü aylarca durmaksızın bir sınava çalışıyorsunuz ve artık bir noktadan sonra insanda bıkkınlık hissi oluşuyor. Ben de bu bıkkınlık hissine kapıldım. MSÜ sonucumun iyi gelmesiyle birlikte birkaç hafta ders çalışmadım. Bu birkaç hafta sonunda diğer insanlardan geride olduğumu düşünerek panik ve stres yaptım ama sonrasında durumu toparladım. Bu süreçte kendimi daha iyi hissetmek için bazı alışkanlıklar geliştirdim.

Öncelikle, spor salonuna başladım ve bu sayede zihinsel olarak daha rahat hissettim. Sizin için illa spor salonu olması gerekmiyor fakat haftada 1 veya maksimum 2 kere gidip zihinsel ve fiziksel olarak rahatlayacağınız herhangi bir aktivite yapabilirsiniz örneğin tenise başlamak, yürüyüşe çıkmak vb. Sonrasında günlük hayatımı düzenleyerek her şeyi planladım. Mesela uyku düzenimi sabitleyerek uyku ve uyanış saatlerimi belli bir düzene oturttum, her gün ne kadar çalışacağım, kaçta kütüphaneye gideceğim ve saat kaçta yemek yiyeceğim belliydi. Bu şekilde her şeyi planlayıp hayata uyguladığımda artık kendimi daha rahat hissetmeye başladım. Bir diğer yöntem olarak sürekli deneme sınavlarına girdim. Bu benim sadece sınav senemde yaptığım bir şey değil. LGS için 8. sınıfta ve daha sonra 11. sınıfta dershanelerin ve özel okulların bursluluk sınavlarına girdim. Bu sınavlara girme amacım sadece sınav kaygımı yenip LGS ve YKS’de panik yapmamaktı. Sınav senemde de her hafta denemelere girdim ve önemli sayılabilecek (MSÜ gibi) kurumların sınavlarına girdim. Böylece eksiklerimi fark ettim ve sınav korkumu yendim. Sınav senesinde yaptığım faydalı işlerden biri de başkalarıyla kendimi kıyaslamadan kendi gelişimime odaklanmak oldu. En önemlisi de bilmenin, yani bilgiyi öğrenmenin ve pekiştirmenin bu süreçteki en büyük silahım olduğunu fark ettim. Çünkü daha önce de söylediğim gibi sınav kaygısının nedenlerinden biri yetersiz bilgi bilmenizden ya da hazır olmadığınızı düşünmenizden kaynaklanır. Eğer siz sınava yeteri kadar hazırlanırsanız ortada sınav için kaygılanacak bir durum kalmaz.

Son olarak bir şey söylemek gerekirse unutmayın bu sorunu sınavda başarılı olmak isteyen herkes yaşıyor ve bunu çözmek için birçok yol mevcut.

Sınav Kaygısını Azaltmak için Mentörlerden Altın Öneriler

• Kendi çalışma stilinizi keşfedin: Kendi çalışma stilinizi bulmak derslerden daha çok verim almanızı ve kaygınızın azalmasını sağlayacaktır.
• Zamanı iyi yönetin: Ders çalışma programı oluşturup düzenli tekrar yapın.
• Olumlu düşünmeyi öğrenin: Kendinize çok fazla baskı yapmayın, başarabileceğinizi düşünün.
• Nefes egzersizleri yapın: Kaygılandığınızda derin nefes almak rahatlamanıza yardımcı olabilir. Meditasyon, mindfulness gibi stres yönetimi teknikleri ya da Pomodoro gibi ders çalışma teknikleri deneyebilirsiniz.
• Haftada 1-2 kere yapabileceğiniz bir aktivite bulun: Kaygılandığınız zaman kafa dağıtmak için çok zamanınızı almayacak ve sizin için keyifli bir spor veya sanata yönlenebilirsiniz.
• Düzenli ve planlı olun: Haftanızı veya ayınızı planlamak ileriyi daha net görmenizi sağlayacağı için bu sayede kaygınız azalabilir.
• Düzenli denemelere girin: Düzenli denemelere girdiğinizde bir süre sonra sınav ortamına alışmaya başlayacağınız için sınav günü beklenmedik bir stresle karşılaşma ihtimaliniz düşer.
• Başkalarıyla kendinizi kıyaslamayın: Unutmayın ki herkesin sınav süreci kendine özeldir. Bir başkasının taktiği o kişide işe yaramışsa siz de işe yaramayabilir!
• Çok çalışın: Çok klişe gelebilir ama gerçekten ders çalışınca gelen bir özgüven var arkadaşlar.

Sınav Haftasında Kaygıyı Kontrol Altına Almanın Yolları:

• Uyku düzeninize dikkat edin.
• Beslenmenizi dengeli tutun.
• Son dakika ezberlerinden kaçının.

Sınav Kaygısını Yenmek İçin Önerdiğim Kaynaklar

Sınav kaygısı hakkında daha çok bilgi almak isterseniz bu linklerden güzel makalelere ulaşabilirsiniz:

https://tml.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/54/01/194112/dosyalar/2022_04/27111314_Sinav-Kaygisi-ve-Bas-Etme-Yontemleri.pdf?CHK=650d86673327771c507eae3a62565963&utm_source=chatgpt.com

https://www.vitabiotics.com.tr/sinav-kaygisi/?utm_source=chatgpt.com

Sonuç: Sınav Kaygısını Yenmek için Doğru Yaklaşımlar

Sınav kaygısı, doğru yönetildiğinde öğrenciyi motive bir faktör haline gelebilir. Önemli olan, kaygının sizi engellemesine izin vermek yerine, onu bir itici güç olarak kullanabilmektir. Bunun için öncelikle kendinizi tanımalı, hangi durumlarda kaygınızın arttığını ve hangi yöntemlerle bu kaygıyı azaltabileceğinizi keşfetmelisiniz.

Her öğrencinin sınav süreci kendine özgüdür ve kaygıyla baş etme yolları kişiden kişiye değişebilir. Kimi için spor ve fiziksel aktiviteler rahatlatıcı bir çözümken, kimi için düzenli çalışma planları ve deneme sınavları sürece hâkim olmanın en iyi yoludur. En önemlisi, sınav döneminde kendinizi başkalarıyla kıyaslamadan, kendi gelişiminize odaklanmak ve bilgiye güvenmektir. Ne kadar iyi hazırlanırsanız, sınav esnasındaki kaygınız o kadar azalacaktır.

Unutmayın ki sınav süreci sadece bir akademik başarıdan ibaret değil. Aynı zamanda stres yönetimi, disiplin ve psikolojik dayanıklılığı geliştirme sürecidir. Bu süreci bilinçli yönetmek, yalnızca sınavlarda değil, hayatın ilerleyen dönemlerinde karşılaşacağınız her türlü zorlukla başa çıkma becerinizi de güçlendirecektir. Doğru yaklaşım ve kararlı bir tutumla sınav kaygısını aşabilir, hedeflerinize emin adımlarla ilerleyebilirsiniz.