YKS Sınav Anı Yönetimi: Sınav Haftası, Anı ve Sonrası İçin Stratejiler

Merhaba Sevgili Gençler,

Ben Tuyun Akademi kariyer psikolojik danışmanlarından Umur Duyul. Bugün sizler için ikinci blog yazımı kaleme alıyorum ve çok heyecanlıyım, sizlere sınav haftası, anı ve sonrası için işinize yarayacağını düşündüğüm bazı önerilerim olacak. Hazırsanız başlayalım!

1.Sınav Haftası Önerileri

Çok uzun süren ve büyük bir emeğin sonucu buralara kadar gelen sevgili öğrenci, yüzdük yüzdük kuyruğuna geldik sanki. Tünelin ucu yaklaştı. Belki uzun planlar yapıp her hafta yerine getirilmesi gereken görevleri yaptın ve denemeler çözüp analizlerle başarını artırmaya çalıştın. Bazen de planlarının dışına çıktın. “Hayat siz planlar yaparken başınıza gelen şeydir.” diyor John Lenon. Bazen de zamanla mücadele etmek yerine zamanın akışında kaybolmayı denedin bir süre. Ne olursa olsun 2025 YKS serüveninde sona gelmiş görünüyorsun.

Şimdi sınav haftası nasıl geçmeli bunu bir konuşalım. Sınav haftasını yönetmek de bu işin bir parçası mıdır? Bence evet! Çünkü şu an hayatını da yönetmekle meşgulsün. Bir haftayı yönetmek de bir bütünün küçük bir parçası sayılabilir. Peki bu haftayı iyi yönetmek için sıralayabileceğim önerilere bir göz atalım:

a. Beden Sağlığı: Kaygı yönetimi, motivasyon artışı, psikolojik yönetim. Bunlar tabii ki çok önemli. Ancak bunlardan önce kaygıyı da motivasyonu da doğrudan etkileyen sağlıklı olmaktır. Uyku düzenini sınav saatine göre ayarlamakla başlayabilirsin. Yeme içmeni bir rutin haline getirip sınavda sana en iyi gelecek beslenme düzenine kendini şimdiden ayarlaman iyi olabilir. Fiziken seni yoracak ağır sporlardan uzak durmak yararına olabilir. Ancak güzel bir müzik eşliğinde hafif yürüyüşler ve nefes egzersizleri harika olur.

b. Ruh Sağlığı: Son hafta ruh sağlığımızı korumak için kaygı duygumuzu yönetmemiz elzemdir. Bunu yapabilmek için odaklanacağımız durum artık kaç net yaptığımız veya başarı durumumuz olmamalı. Eksikleri gidermek için hala fırsat var. Başkaları kendimizi kıyaslamak ise kaygıyı son derece artıran etkenlerden biridir. Sürekli sınav hakkında konuşmak ve sosyal medyadaki başkalarının başarıları ile kendi başarımızı karşılaştırmak hatalı olur. Bu konuyla ilgili Kemal Sayar’ın “Yavaşla” kitabından şu cümleleri seninle paylaşmak isterim.

“İnsanların ufak arabalar sürdüğü bir mahallede arabanızdan rahatsızlık duymazsınız. Mütevazı bir arabanız varsa, diğer insanların gösterişli arabalara binmelerinden rahatsızlık hissedersiniz. Herkes gösterişli arabalara bindiğinde, bu durumun sağladığı haz, ufak arabalara binmekle eşitlenir. Ekonomik büyümeyle birlikte mutluluğun artmamasının en önemli sebebi budur. Gereksiz karşılaştırmalar, gerçekliği bozarak algılamamıza yol açar. Mutluluğun sırlarından birisi, şeylerden olduğu gibi hoşlanmak ve onları daha iyisi ile karşılaştırmamaktır. O halde sizden daha ‘varlıklı’, daha ‘başarılı’ insanlarla kendinizi mukayese etmeyi bırakın, siz sadece kendi kendinize neyi yapabildiğinize bakın.’’

Ruh sağlığımızı korumak kendimize daha çok odaklanmaktan geçer. Stresle baş etmeden son olarak nefes egzersizleri yapmanı öneriyorum.

Şu videolara göz atabilirsin.

STRESTEN UZAKLAŞTIRAN VE SAKİNLEŞTİREN NEFES EGZERSİZLERİ | Ece Vahapoğlu

4-7-8 Nefes Tekniği - Kalp hızı değişkenliğini arttırır, uyku kalitesini arttırır

c. Deneme Konusu: Son hafta ve son günler deneme analizi yapma konusunda yine fırsatlar verecektir. Her gün ÖSYM saatinde denemeye girmek, sınava girecekmiş gibi aynı saatte uyanmak ona göre beslenmek (kafein ve şekerden biraz uzaklaşmak) bir rutin oluşturmak ve stresle baş etmek açısından çok iyi olacaktır. Son günlerde çıkmış soru denemeleri de isabetli olacaktır. Deneme analizi yaptıktan sonra aşırı detaylı çalışmalara girmeden nokta atışı bilgilere göz atmak faydalı olabilir. Soru bankaları yerine kalan zamanda branş denemeleri daha mantıklı olacaktır. Deneme sırasında büyük değişikliklere gitmek bir hata olabilir.

ç. Haftalık Plan Nasıl Olmalı: Son hafta planımızda karmaşaya yer olmamalı, her gün sabaha bir deneme öğleden sonralara ise hafif tekrarlar ve önceden çalışılan konulara göz atmak, önceki denemelerde özellikle yanlış yapılan sorulara tekrar bakıp çözmek isabet olacaktır. Çıkmış soruların çözümlerinin izlenmesi de etkili olur. Sosyal medyada zaman harcamaya veya oyun oynama alışveriş uygulamalarının kullanılmasına son verilmesi isabet olur. Bunlar yerine küçük keyif molaları, yürüyüşler, sevilen müziklerin dinlenmesi, yazı yazmak, nefes egzersizleri yapmak daha uygun olabilir.

d. Sınav Yerini Önceden Gör: Sınava gireceğin okula sınav gününden önce gidip kullanacağın güzergahı belirlemen çok önemlidir. Bu sayede gidişin ne kadar sürdüğünü öğrenir ve sınav sabahı okulun adresini aramak zorunda kalmazsın.

e. Kendini Yargılama: “Yeterli miyim? Yeterince çalıştım mı?” sorularını bırak artık. Bu hafta performansını düşürmemek için moral en önemli şey. Haydi gelin bu haftayı (son hafta) pozitif düşünme haftası ilan edelim. Yeterince çalışmamış hissediyor olman çok doğal. Çünkü sınavda çok fazla konu ve detay var. Bu detaylarda boğuluyor hissetmeni de anlıyorum. Ancak gelgelelim şimdi ne olursa olsun “Ben bu işte varım.” deme zamanı diye düşünüyorum. Sınav öncesinde kendimizi aşağı çekersek sınavda zirvelerde hissetmemiz mümkün mü? Velhasıl sınav haftası en önemli konulardan biri pozitif bakış açısına sahip olmak diyebiliriz.

f. Sınav Malzemeleri: Şeffaf şişede su, kimlik ve giriş belgeni unutma 🙂

2. Sınav Anı Önerileri

Okulun bahçesine girdin. Yüzlerce öğrenci ve aile var. Her birinin çehresinden okunan bir telaş. Gelecek adına umutlu bakmak isteyen insanlar var. Tüm yılın hatta tüm eğitim hayatında öğrendiklerinin meyvesini toplayacağın sınav birazdan başlayacak. Yeterince çalıştın bu sınava, hazırlıklısın, birçok denemeye girdin. Heyecanını hissediyorsun. Daha sonra polis aramasından geçip sınıfını buluyorsun ve kimseyi tanımadığın o salondasın. Gözetmen yerini gösteriyor kimliğini kontrol ettikten sonra. Daha sonra sınava yakın olduğunu görüyorsun saatin.

a. Derin nefes al, sakinleş ve 4-7-8 nefes egzersizi tekniğini uygulamaya başlıyorsun. 4-7-8 Nefes Tekniği - Kalp hızı değişkenliğini arttırır, uyku kalitesini arttırır

b. Kendinde güven veren cümleler kuruyorsun: Hazırım ben. Kendimi göstereceğim bir sahnede gösterimi yapacağım.

c. Sınava başlıyorsun. Panik yapmamak için artık sürekli saate bakmamalısın. Her 20-30 dakikada bir süre kontrolü yeterli.

ç. Zor soruya takılma, yorma kendini onunla, inatlaşma. Baktın ki 30-40 saniyede çözüm yolu aklına gelmiyorsa geç. Soruyu işaretle, zaman kalırsa dönersin yine.

d. Kodlamayı unutma! Her sayfada birkaç soruda bir kodlama yap, sona bırakma aynı deneme gibi. 🙂 Kodlama sırasında optik kaydırma olup olmadığını kontrol et.

e. Boş bırakmak sorun değil, kendine “Hepsini işaretlemeliyim.” veya “Ya tutarsa.” baskısı yapma. Emin olmadığın sorulara dokunma.

f. İlk okuduğun genelde doğrudur derler. Değiştirmeden önce iyi düşün.

g. Sınav sırasında mikro mola ver. 1-2 dakikalık gözünü kapatıp beklemek iyi gelebilir toparlanman için.

ğ. Başkasına bakma, sadece kendine odaklan. Erken çıkanlar veya kâğıt çevirenler sana bir şey kazandırmayacak.

h. Sıralamayı kendine göre ayarla. Son denemelerde oluşturduğun sıralamadan uzaklaşma.

ı. Zor gelebilir, bu da çok normal ve sana zor geliyorsa herkese muhtemelen zor geliyordur. Hatalı hissettiğin sorular yüzünden tüm sınavdan vazgeçme.

i. Sınav sonunu düşünme. “Acaba doğru yapıyor muyum?” düşünceleri sınavda seni bocalatabilir. Bu hataya düşme. Her soru yeni bir başlangıç, geçmişe çok takılma.

j. Paragraf sorularını bölerek oku. Önce soru kökü sonra paragraf sonra seçeneklere bakma.

k. İşlem sorularında çeldiricilere dikkat özellikle matematikte “+, -,” oran gibi küçük farklara dikkat!

3. Sınav Sonrası Önerileri

Çok uzun bir maratondu bu belki senin için. YKS Sınavı bittikten sonra, bu süreci en verimli şekilde değerlendirmek hem zihinsel rahatlama hem de gelecek planlaması açısından çok önemlidir. İşte sınav sonrası için bazı öneriler:

• Dinlen ve kendini ödüllendir. Sınav artık bitti geriye dönüp keşke demek veya iyi ki demek için henüz erken. Şimdi rahatlama zamanı. Bir yıldır yapamadığın her şeyi yapabilmek için güzel bir fırsat olabilir bu yaz.
• Sosyal medya ve Duygusal Tetikleyicilere Dikkat: Sosyal medyada sınavla ilgili yorumlardan ve tahmini branş sıralaması gibi analizler doğru sonuçlar vermeyebilir. Bunlardan uzak durmak lazım diye düşünüyorum.
• Sonuçlar açıklanana kadar tercih edeceğin bölümler ve üniversiteler hakkında araştırmalar yapmaya başlayabilirsin (şehir, barınma, sosyal imkanlar, iş imkanları).
• Tercih sürecine hazırlık olarak son 4 yılın başarı sıralamalarına bakarak bir tercih listesi oluşturabilirsin. Tercih döneminde mutlaka bir rehber öğretmene veya uzmana danış.
• Bu sürede yabancı dil, kodlama, kişisel gelişim, gönüllülük projeleri vs. gibi alanlarda kendini geliştirebilirsin.
• Tercih yaparken dikkat edilmesi gerekenleri göz önünde bulundurabilirsin. Özel koşulları (şartlı kabul, hazırlık sınıfı, burs, ücretli/ücretsiz vs.) mutlaka oku. Vakıf üniversitelerindeki burs oranlarına dikkat et.

Ve işte bir blog yazımızın sonuna geldik yine. Umarım hepinize faydalı olur. Sevgiyle kalın. 🙂