Sınav Sürecinde Motivasyonu Yüksek Tutmanın 7 Yolu

Başlık: Sınav Sürecinde Motivasyonu Yüksek Tutmanın 7 Yolu

Anahtar Kelimeler: sınav motivasyonu, çalışma motivasyonunu artırma, sınav psikolojisi

Sınav Sürecinde Motivasyonu Yüksek Tutmanın 7 Yolu

Selam!

Sınav sürecinde çalışırken zaman zaman potansiyelimizin çok altında bir performans gösterdiğimizi hissedebiliriz. Burada seni etkileyen faktörlerden biri de motivasyon olabilir. Hocam nedir ve nerededir bu herkesin kaybettiği motivasyon? Hadi önce biraz bundan bahsedelim.

Motivasyon kelime kökeni olarak Latince dilde “movere”, “hareket ettirme, hareketlendirme” sözcüğünden gelir ve arzu, ilgi ve ihtiyaç gibi kavramlarının geneli için kullanılmaktadır.

Yani motivasyon kişiyi bir davranışa yönelten, davranışını devam ettirmesine neden olan ve temelde harekete geçiren içsel bir süreçtir. 

Öncelikle şu konuda anlaşalım: Arkadaşının motive olmasını sağlayan faktörler sende pek işe yaramayabilir, bunu gözlemlediğinde “Bende neden işe yaramıyor?” diye düşünebilirsin. Cevabını hemen vereyim: Motivasyon tamamen bireyseldir. 

Seni motive eden kaynakların tamamen sana özgüdür. Bu yazı da senin bu kaynakları bulmana destek olmak için var. Benim de bu yazıyı yazmaktaki motivasyonum bu! ☺ 

Şimdi motivasyonu temelde ikiye ayıralım: içsel ve dışsal motivasyon. 

İçsel motivasyon kaynağını senin ilgi, yetenek ve değerlerinden alır. Dışsal motivasyon ise kaynağını ödülden, çevreden alır.

Bizim ders başına geçmemizi ve çalışmayı sürdürebilmemizi sağlayan şey motivasyonun ta kendisidir. Hem içsel hem de dışsal motivasyon bir arada çalışabilir. Örneğin, hem kendi potansiyelini keşfetmek ve neler yapabildiğini görmek hem de başarılı olmak ve ödüller almak amacıyla çalışabilirsin. Önemli olan dengede kalmak.

“Peki hocam ben çok istesem de neden hiç çalışasım gelmiyor?” dediğini duyar gibiyim. Gel bir bakalım cevabına.

Sınav Sürecinde Motivasyon Neden Düşer?

Sınava hazırlanmak uzun bir yolculuk. Bu yolculukta zaman zaman yorulabiliyoruz. Bazen başarısızlıklar yaşıyor bazen de karşımıza öngöremediğimiz engeller çıkıyor; kimi zaman gelecek kaygısına düşüyor kimi zaman da bir türlü yükselmeyen netler motivasyonumuzu bozuyor. Bir kısmı ya da hepsi tanıdık geliyor olabilir. Biraz bunları maddeleştirelim:

Öğrencilerin Karşılaştığı En Büyük Motivasyon Sorunları 

• Hedefinin tanımsız olması: Net bir hedefinin olmaması (bölüm ya da sıralama) çalışırken seni “Ben neden çalışıyorum?” düşüncesine itebilir. Çok geçmeden kendine uygun bir hedef belirlemen, hedefine ulaşmak için seni harekete geçirecektir.
• Erteleme alışkanlığı: Ders çalışırken günlük programın yoksa kendini sürekli “Daha vaktim var birazdan yaparım.” derken bulabilirsin. Burada Feynman ya da Pomodoro gibi tekniklere bakmanı öneririm. 

Feynman tekniği: Temel anlamda bilgiyi kendi cümlelerinle çerçevelendirmeni sağlar.

Öncelikle çalışacağın konuyu belirle, çalışırken kendi cümlelerinle not al ve karşında birisi varmış gibi sesli olarak anlat. Farklı konularla benzerlik kur. Anlamadığın ya da karıştırdığın kısmı konuyu anlatırken daha net görürsün.

Pomodoro tekniği: Öncelikle tamamlaman gereken bir görev belirlenir. Zamanlayıcıyı 25 dakikaya ayarlanır ve her 25 dakikalık süreye "Pomodoro" denir. Zamanlayıcı çalana kadar, dikkatinizi dağıtmadan belirlediğin görev üzerinde çalışılır. Zamanlayıcı çaldığında, 5 dakikalık bir mola verilir. Bu süre boyunca işten tamamen uzaklaşılır. Dört Pomodoro tamamladıktan sonra (toplamda 100 dakika çalışma ve 15 dakika kısa mola), daha uzun bir mola verilir. Bu mola genellikle 15-30 dakika arasında olmalıdır.

• Bilişsel hatalar: “Ben zaten bunu yapamam.” gibi başarı korkusu temelli cümleler, kendine olan inancını zedeleyebilir. 
• Stres ve kaygı: Ders çalışırken yeterli düzeyde stres ve kaygıya sahip olmak gerektiğini biliyor muydun? Ancak bu çok fazlaysa faydasını değil zararını görürüz.

 Ders Çalışırken Motivasyonu Artırmanın 7 Etkili Yolu 

1.Hedefini Somutlaştır: Belirsizlik sınav sürecinde zorlayıcı faktörlerden biri, bunun önüne geçmek için “kısa-orta-uzun hedefler” belirleyip küçük adımlarla ilerleyebiliriz. Sana bir örnek: 

Kısa hedef: Matematikte x konusunu bitirmek

Orta hedef: Denemelerde matematikte 2 hafta içinde +3 net yapmak

Uzun hedef: TYT’de 85+ net yapmak

2.Çalışma Ortamını Düzenle: Eğer gün içinde vaktinin çoğunu geçirdiğin çalışma ortamın düzensizse zihnin de öncelik sırasını belirlemek de zorlanır. Kişiliğini yansıtan bir nesneyi çalışma masana koyabilir, alanını kişiselleştirebilirsin.

3.Planını Gerçekçi Tut: İmkânsız olduğunu bildiğin bir çalışma planı hazırlarsan bu planı tamamlayamadığında kendini kötü hissedebilirsin. Kendi hızına ve esnekliğine, yani sana göre plan hazırlamak en sağlıklısı. Toplu değil, parçalara bölerek çalış.

4.Sosyal Destek: Seni anlayacağını düşündüğün kişilerle (arkadaş, öğretmen, aile) sınav sürecinizi konuşun. Benzer süreçten geçen insanlarla bir araya gelip deneyimlerinizi, zorlandığınız alanları paylaşmak seni duygusal olarak destekleyecektir.

5. Küçük Ödüller: Unutma ki önce sen kendini desteklemelisin. Bir konuyu ya da günlük programını bitirdiğinde kendini ödüllendirmeyi ihmal etme. Kısa bir dizi ya da film arası, ilgini çeken herhangi bir aktivite olabilir. 

6.Sağlıklı Yaşam: Düzensiz uyku zihnin en büyük düşmanlarındandır. Uyku ve uyanıklık saatlerinin belli bir düzeninin olması, zihninin ders çalışmaya hazır hale gelmesi için şart.

7.Bireysel İlerlemeni Takip Et: Geriye dönük tekrarlarında yalnızca hangi konularda eksik olduğunu değil, neleri başardığını da not al. Nelerin üstesinden geldiğini göreceksin.

Sınav Yaklaştıkça Motivasyonu Yüksek Tutma Stratejileri 

Sınav yaklaştıkça hepimizde bir nebze de olsa kaygı artar. Başlangıçta “Bu sene kesin yapıyorum.”, “O sene bu sene!” diye başlayan ders çalışma serüveni, zamanla “Hallederiz ya...” hâlini alabilir. 

Konu çalışma, tekrarlar, denemeler derken “HOCAM KONULAR YETİŞMİYOR!” dediğini duyar gibiyim. Ama merak etme! Sınav sürecinde kendi motivasyonun için bireysel olarak nelere ihtiyacın olduğunu gördüğünde bu zorlu dönem daha rahat geçiyor. Şimdi gel biraz da bunları konuşalım.

Son 1 Ayda Motivasyonunuzu Kaybetmemek İçin Öneriler

• Son düzlükte psikolojik savaş kendisini iyice gösterir. Egzersiz yapmak, vücudu canlandırır, endorfin salgılar ve stresi azaltır. Bu nedenle sınav öncesi 1 ay gibi bir sürede düzenli egzersiz yapmak önemlidir. 
• Egzersiz yaparken seçilebileceğin aktiviteler arasında yürüyüş, koşu, yoga, pilates gibi tercihleri değerlendirebilirsin.
• Zihnin bu aylarda neleri başardığından çok nelerin eksik olduğuna yoğunlaşabilir. Yani pozitiften çok negatifi görme eğilimi olabilir. Eksik konularını belirlerken bunların tüm sınavın sadece bir kısmını oluşturduğunu unutma.
• Hiç başlamadığın çok detaylı bir konuya başlama. Onun yerine tekrarlarını arttır.

Sınav Haftasında Kendinizi Motive Etmek İçin Pratik Yöntemler

Pozitif İmgeleme: Sınav anını, sınavda başarılı olduğunu, istediğin üniversiteyi ve bölümü tercih listesine yazıp kazanıp orada olduğunu hayal et. Bu tür görselleştirmeler, sınav kaygısını azaltır ve özgüvenini artırır.

Zihinsel Hazırlık: Sınav öncesi rahatlamanızı sağlayacak tekniklere yoğunlaşabilirsin. Doğru nefes teknikleri, meditasyon gibi yöntemleri deneyip kendin için işlevsel hale getirebilirsin.

Rutinlere Uy: Özellikle son 1 haftada uyuduğun ve uyandığın saatler belirli olsun. Bu sirkadyen ritmin için önemli.

Yıl içerisindeki tüm çalışmalarını, zorlandığın kısımlarda nasıl tekrar çalışmaya başladığını, emeğini ve temelde kendi geleceğin için tüm bu yaptığın ve bu başarının sana ait olduğunu unutma. 

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Sınav motivasyonu için en etkili yöntem nedir?

Kendine net hedefler koymak ve çalışma sürecini eğlenceli hale getirmek motivasyonu artırmanın en etkili yollarından biridir. Böylece belirsizliği ortadan kaldırarak kendine ait olan amacın için içsel güdülenmen artar.

Çalışma isteği hiç gelmiyorsa ne yapmalıyım?

Ders çalışmaya başlamak zor geliyorsa, sadece 5 dakikalık bir başlangıç yapabilirsin. Çoğu zaman, başladıktan sonra devam etmek daha kolay olacaktır.

Sınav stresini nasıl yönetebilirim?

Başlangıç olarak, stres ve kaygının normal ve sürecin bir parçası olduğunu kabul edelim. Çünkü yok saydığımız duygularla çalışamayız ve kabul ettiğimiz duyguları yönetmek daha kolaydır. 

Stres anında durup bir zihnini dinlemeye ihtiyacın olabilir. Aklından neler geçiyor? Stres ve kaygını tetikleyen durumları bul. Kaygı en çok ne zaman artıyor? Tetikleyici faktörleri bulman stresi ve kaygıyı tanımlamada ve yönetmekte işlevsel bir yöntemdir.

Sınav süreci belirsizliği sevmez. Belirsizlik insanda doğal bir kaygı yaratır. Bu belirsizliğin silinmesi için somut hedeflerini koyup kendini hatırlatabilirsin.

Kendinle ilgili olumlu cümlelerini artırmaya çalış. “Bunu yapamayacağım.”, “Anlamıyorum.”, “Bu netler artmayacak.” cümlelerinin alternatifi olarak, “Yapmak için biraz daha çabalamam gerekiyor.”, “Tekniğimi değiştirsem iyi olacak.”, “Netlerimin artması için doğru çalışmaya ihtiyacım var.”

Unutma ki dil düşünceyi, düşünce de dili etkiler. Eğer kendinle ilgili olumsuz düşüncelerinde dilini değiştirip biraz daha farklı şekilde ifade edersen düşüncen de bu şekilde değişecektir.

Düzenli egzersiz yapmak, derin nefes teknikleri uygulamak ve çalışma planı oluşturmak da stres yönetimine yardımcı olur.

Sınav sürecinde motivasyonunu yüksek tutmak, sadece ders başarını değil, genel ruh halini de olumlu etkiler. Unutma ki başarı bir süreçtir ve her gün küçük adımlarla ilerlemek seni hedefine ulaştırır. Bu süreçte yalnız değilsin!

"Tuyun Akademi ile Motivasyonunu Artır ve Hedefine Ulaş!" Önerilerin sonuna CTA ekleyerek danışmanlığa yönlendirilebilir.